امسال که با نام سال تحول آغاز شده است بایستی پیرامون تحول وابعاد مختلف آن توجه و عنایت بیشتری داشته باشیم.
اهمیت تحول ومفهوم آن و بررسی ابعاد آن و پرسش از چیستی و چرایی و چگونگی تحول از اهمیت بسیاری برخوردار است. به اقتضای نام روز معلم و در سالگرد شهید مطهری و به منظور تکریم از مقام والای معلمان و اساتید، ضروری دارد در خصوص تحول و نقش آن در مقوله تربیت به معنای عام آن توجه بیشتری بنماییم.
مقوله‌های تربیت، تعلیم، هدایت و تزکیه علاوه بر نقاط افتراق لغوی، از هم‌پوشانی و نوعی ترادف برخوردارند که می‌توان آن را در عبارتی کوتاه به تغییر و تحول خلاصه کرد.
اصل تدریج و اصلاح و دگرگونی و تحول و رشد و کمال‌یابی در همه این مفاهیم به چشم می‌خورد.
اگر این تعریف کلی و هرچند مجمل را بپذیریم آنگاه نوبت به شناسایی عامل تغییر و تحول می‌رسد؛ یعنی معلم و مربّی.
در مرحله بعد موضوع متربّی و نحوه این صیرورت و شدن را در شخص دانش‌آموز و دانشجو مورد توجه قرار می‌دهیم.
بدون شک نقش اول در تعلیم و تربیت از آن معلم و معلمان است و در سطح بالاتر انبیای الهی به عنوان معلمان برتر بشریت که تحت تربیت الهی برای تربیت نفوس بشری همراه با کتاب مبعوث شده‌اند و در نهایت در عالی‌ترین سطح حضرت حق تعالی به عنوان معلم و ربّ هستی بشر را تحت تعلیم قرار داده است؛ یعنی والاترین عامل تحول و تغییر و تربیت و تزکیه انسان‌ها معلم است.
معلم در نقش مربی و دانشجو در نقش متربّی هر یک در این کهکشان هستی نقش شایسته خویش را ایفا می‌کنند که درجای جای قرآن کریم مورد ستایش و تکریم قرار گرفته‌اند.
در داستان حضرت موسی(ع) و خضر نبی(ع) نکات ارزندۀ فراوانی وجود دارد که نشان دهنده جایگاه مربّی و برتری او بر متربّی است.
اکنون در این زمانه معلمان و استادان که نسل جوان را هدایت می‌کنند، برنامه‌اشان برای تربیت این جوانان مظلوم چیست؟ رسالت تربیتی دانشگاه در کنار موضوعات آموزشی چیست؟ موضوعات تربیتی دانشجویان را چه کسی باید عهده‌دار باشد؟
دانشجویان ما باید با موضوعات آموزشی و تربیتی از راه‌های گوناگون آشنا شوند. استادان ما باید بتوانند رابطه صحیح و نسبت منطقی با اسلام و فرهنگ اسلامی و انقلاب اسلامی و ایران برقرار کنند.
موضوع هویت بخشی و امیدآفرینی و ایجاد اعتماد در سطوح مختلف جامعه بر عهده معلمان و استادان است.
امروز که در سالگرد علامه متفکر شهید مرتضی مطهری گردهم می‌آییم، در حقیقت درصدد تأسی و الگوگیری از آن شهید پیشگام در امور تربیت و آموزش هستیم .
استادمطهری پس از ۴۵ سال همچنان بر تارک فرهنگ اندیشه انقلاب اسلامی می‌درخشد. کارنامه آموزشی او مشحون از ظرایف و لطافت‌های تربیتی است.
ما هر ساله در سالگرد شهادت استاد شهید گردهم می‌آییم و با تجلیل از مقام معلم یاد آن عزیز را گرامی می‌داریم ولی آیا تا به حال از خود پرسیده‌ایم شهید مطهری در فاصله سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۸چه کرد؟ او در برابر قرائت‌های الحادی از اسلام چه نقشی داشت؟ در راه معرفی و تبیین و عرضه اسلام اصیل بر نسل جوان چگونه از همه ظرفیت‌های موجود در دوران طاغوت استفاده کرد؟ در مقام استادی در کرسی تدریس در دانشگاه چه کرد؟ برای پاسخگویی به نیازهای و شبهات در برابر دانشجویان چه می‌کرد؟ برای هویت بخشی به جوانان چه کرد؟
و اگر امروز بود در مقابل این جنگ ترکیبی شناختی چه می کرد؟
او پس از شصت سال هنوز یگانه دوران خویش است. آثارش به تعبیر امام راحل بلااستثنا و آموزنده است.
شهید مطهری در مقام یک معلم اندیشمند به اقتضای ضرورت‌های روز به پاسخگویی شبهات می‌پرداخت و در مقابله با تهاجم سهمگین التقاط و مارکسیست به نقد و ردّ علمی آن می‌پرداخت و با کتاب فلسفۀ و روش رئالیسم شبهات آنان را در فضای مسموم دهۀ سی پاسخ می‌داد.
کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران و کتاب اسلام و سرنوشت را در زمانی نوشت که شعارهای ملی‌گرایی و باستان‌گرایی گوش فلک را کر می‌کرد.
اگر امروز استاد مطهری زنده بود چه می‌کرد؟ و شما مطهری‌ها چه می‌کنید. ما چقدر دل می سوزانیم و تلاش می‌کنیم و مطهری چه می‌کرد.
امروز مطهری الگوی تمام عیار معلمان و اساتید دانشگاه‌های ما است و به نظر می‌رسد تنها راه تعامل بانسل جوان بهره‌گیری از آثار و تجارب ارزشمند شهید مطهری است.
شهید مطهری در شصت سال قبل نیاز زمانه و شگرد دشمنان این مرز وبوم را شناخت. به‌تنها دست به قلم شد و با سخنرانی و نوشتن مقالات استدلالی به تبیین مسئله حجاب و نظام خانواده پرداخت. کاری که ما امروز با همه امکانات گسترده مالی وفکری و … هنوز نتوانسته‌ایم اقدام موثری داشته باشیم وهمچنان در خم تبیین هوشمندانه آن مانده‌ایم.
اردیبهشت۱۴۰۲
بمناسبت هفته معلم و گرامیداشت سالگرد شهادت دکتر مرتضی مطهری
